"Chúng tôi đã rất nỗ lực để đạt được mục tiêu này" – ông Marsden Hanna, người đứng đầu chương trình Chính sách và thị trường năng lượng toàn cầu tại Google cho biết. Ông cũng lưu ý rằng cách đây một năm Google mới chỉ đạt được một nửa so với mức chuẩn đó. "Nhưng đây mới chỉ là bắt đầu".

Theo đuổi mục tiêu thân thiện với môi trường không đơn giản như chạy một đường truyền từ tuabin thẳng đến trung tâm dữ liệu. Luật về điện nước ở nhiều quốc gia chỉ cho phép các doanh nghiệp độc quyền có kiểm soát được bán điện cho người tiêu dùng. Để qua được những rào cản pháp lý đó, Google đã phải nghĩ ra một cách giải quyết: đầu tiên là mua năng lượng từ cơ sở sản xuất điện gió hoặc điện mặt trời, sau đó bán năng lượng tái tạo đó cho một công ty điện lực rồi mua nguồn điện thông thường từ chính công ty điện lực đó. Đây là một mô hình không hoàn hảo, nhưng nó cho phép Google nhanh chóng bổ sung năng lượng sạch vào lưới điện nơi có trung tâm dữ liệu của Google, nhờ đó bù đắp lượng điện 24/7 mà Google tiêu thụ bằng số lượng điện gió và điện mặt trời tương đương. Mục tiêu tiếp theo, theo ông Hanna, là "sử dụng hoàn toàn năng lượng sạch cho toàn bộ nguồn cung cấp điện của Google".

Mức tiêu thụ điện hàng năm của Google gần bằng với mức tiêu thụ của toàn bộ thành phố San Francisco. Để đáp ứng nhu cầu này thông qua năng lượng tái tạo, Google buộc phải khám phá những vùng đất mới và tìm kiếm những nhà cung cấp mới. Sáng kiến này đã mang lại những tác động đáng kể, giống như một phản ứng dây chuyền. Google đầu tư hàng tỷ đô la Mỹ vào việc phát triển các trang trại năng lượng gió và mặt trời tại những nơi mà trước đây những hệ thống này chưa từng tồn tại. Điều này thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế năng lượng xanh, tạo công ăn việc làm cho hàng triệu kỹ thuật viên tuabin, thợ lắp đặt thiết bị năng lượng mặt trời, chuyên gia phát triển bền vững và công nhân xây dựng trên thế giới. Chỉ cần ghé thăm một vài nơi trong số đó (ba nơi trong bài viết này) là bạn có thể thấy cách những nỗ lực của chúng tôi đang làm thay đổi cộng đồng.

Và nếu như có cái nhìn bao quát hơn một chút thì bạn có thể thấy rằng mặt trời và gió – mà chúng ta thường hay coi là những yếu tố trong thế giới tâm linh, thần thoại hay mê tín – giờ đây lại trở thành một phần trong cuộc sống số và thế giới trực tuyến hiện đại của chúng ta. Nói cách khác, khi gió ở Oklahoma thổi qua vùng đồng bằng, những cơn gió này chính là nguồn năng lượng cho kết quả tìm kiếm "lời bài hát Oklahoma" mà người dùng tìm trên Google!

Vào một đêm tháng 1 năm 1953, khi người dân Hà Lan còn đang say ngủ, một cơn bão dữ dội đã kéo theo một cơn thủy triều ập vào các ngôi làng ven biển. Cơn lũ tàn khốc có tên watersnoodramp này đã tàn phá hàng trăm ngàn mẫu đất nông nghiệp, làm hư hại hàng chục nghìn công trình và cướp đi 1.836 sinh mạng. Thảm họa này đã thôi thúc chính phủ Hà Lan bắt tay xây dựng một kỳ quan kỹ thuật dân dụng: một mạng lưới đê, âu thuyền, cống và đập có tên Delta Works. Ngày nay, hệ thống này đang bảo vệ một đất nước mà phần lớn diện tích có độ cao thấp hơn cả mực nước biển.

Chính tại nơi đó, phía trên mạng lưới bảo vệ này, có hai hợp tác xã đã trở thành những nhà tiên phong về năng lượng tái tạo. Đó là Zeeuwin đặt tại tỉnh bán đảo Zeeland, và Deltawin có trụ sở trên đảo Goeree-Overflakkee. Dự án điện gió 34 tuabin, 102 megawatt mà họ đang cùng nhau xây dựng, Windpark Krammer, sẽ cung cấp điện không chỉ cho một vài ngàn gia đình Hà Lan, mà còn cho bốn tập đoàn đa quốc gia lớn, bao gồm cả Google. "Người dân ở đây có cái nhìn rất lý tưởng", ông Tijmen Keesmaat, giám đốc của Windpark cho biết. Ông giải thích rằng các hợp tác xã này ra đời vào những năm 1980, vào thời mà mọi người đều muốn chống lại vũ khí hạt nhân, và mọi việc họ làm đều phục vụ mong muốn phủ xanh thế giới.

Keesmaat thừa nhận rằng việc một hợp tác xã nhỏ bé của những người Hà Lan có tư tưởng cởi mở bán điện cho những công ty đại chúng có tầm hoạt động toàn cầu nghe có vẻ ngược đời. "Tôi có hơi lo lắng về phản ứng của các thành viên", Keesmaat cho biết. Keesmaat, năm nay 44 tuổi, có bằng thạc sĩ ngành triết học về khoa học, công nghệ và xã hội của đại học Twente. "Nhưng thực sự họ cảm thấy rất tự hào. Chúng tôi đang sản xuất được rất nhiều điện, và có thể góp phần làm cho một công ty quốc tế trở nên xanh hơn.

Không giống như các nhà sản xuất năng lượng tại Hoa Kỳ, những công ty phải đối mặt với một loạt các ràng buộc pháp lý, Keesmaat thường có thể bán điện trực tiếp cho người tiêu dùng ở thị trường châu Âu, nơi đã dỡ bỏ nhiều quy định. Các nhà lãnh đạo của dự án bắt đầu quan tâm tới Google khi biết rằng một phần trong mục tiêu của Google là làm cho thị trường năng lượng sạch phát triển hơn, giá cả phải chăng hơn và nhờ đó, hấp dẫn được mọi người. "Việc họ chịu trách nhiệm cho tương lai, thay vì chỉ làm ra vẻ, là điều vô cùng quan trọng với chúng tôi," Keesmaat cho biết.

Những cánh đồng pin mặt trời trải dài từ Bubba’s Carp Lake tới Mr. Radiator, từ trường trung học Chase tới nhà thờ Providence United Methodist: 289.104 tấm pin mặt trời đơn tinh thể, tương đương với khoảng 375 sân bóng đá, mỗi tấm đều nghiêng về phía nam một góc chính xác 20 độ để thu được càng nhiều ánh nắng càng tốt. Bề mặt silicon ánh tím, có hoa văn sọc đan chéo của những tấm pin này trông giống ảnh phóng đại của mắt ruồi.

"Khi ở giữa những tấm pin đó, tôi thấy đó là một khung cảnh rất đẹp" Tequila G. Smith, quản lý tổ hợp pin năng lượng mặt trời của Southern Power, cho biết. Southern Power là một công ty con của công ty Southern, công ty sở hữu trang trại Rutherford, một dự án điện mặt trời gần thành phố Forest, bang Bắc Carolina. Trong khi về cơ bản, Southern Power bán điện do trang trại Rutherford Farm sản xuất cho Duke Energy theo khuôn khổ pháp lý của bang Bắc Carolina, trước đó Google đã đồng ý mua lại từ Duke Energy toàn bộ lượng điện mà trang trại Rutherford sản xuất.

Không phải ngẫu nhiên mà từ năm 2007, Google lại mở và vận hành một trung tâm dữ liệu ở Lenoir, Bắc Carolina. Cơ sở này nằm trên Xa lộ 64, chỉ cách thành phố Forest 80 km, và lấy điện từ mạng lưới của Duke Energy. Khi Google chọn Lenoir (và hạt Caldwell xung quanh) làm nơi để xây dựng trung tâm cho các bộ định tuyến và chuyển mạch trị giá 1,2 tỉ USD này, một phần lý do là do thành phố này từng là một trung tâm chế tạo nội thất. Mặc dù hầu hết các nhà máy ở Lenoir đều đã đóng cửa nhưng Google vẫn có thể sử dụng lại một phần cơ sở hạ tầng điện mà những nhà máy này từng sử dụng.

Ở Panhandle, nơi cách thành phố Oklahoma 240 km về phía Tây Bắc, dự án Great Western Wind là một cơ sở hiện đại bậc nhất đặt tại một trong những nơi xa xôi nhất của vùng này. Con đường trải dài qua sòng bạc Lucky Star (một doanh nghiệp thuộc sở hữu của hai bộ tộc Cheyenne và Arapaho), xuyên qua những hạt có các dàn khoan dầu nằm rải rác, tất cả còn đang hoạt động, và xuyên qua cả những đồng cỏ nhấp nhô, nơi cung cấp thức ăn cho đàn bò Black Angus.

“Ai cũng thấy vui khi khi gió thổi và mọi thứ đều chạy trơn tru” -- Todd Unrein, người quản lý trang trại gió 225 megawatt cho EDF Renewable Energy, một công ty có trụ sở tại San Diego, cho biết. Sau vài năm làm nhân viên vận hành xe nâng tại một kho thực phẩm ở Thung lũng Trung tâm California, Unrein nộp đơn vào EDF. Mới đầu anh làm kỹ thuật viên, phụ trách bảo dưỡng các tua-bin nằm dọc theo đèo Altamont gần Livermore, một công việc không yêu cầu bằng đại học. Sau đó, anh chuyển đến Great Western năm 2016 để tìm cơ hội thăng tiến, mặc dù anh biết rằng việc sống trên vùng bình nguyên Trung Tây sẽ là một thay đổi lớn. “Công nghệ này tạo ra rất nhiều việc làm, toàn những việc làm ổn định” -- trích lời Unrein, 30 tuổi, người đã có vợ và hai đứa con nhỏ.

Cho đến nay, chỉ riêng các ngành công nghiệp năng lượng mặt trời và gió đã tạo ra hơn 450.000 việc làm tại Hoa Kỳ và hơn 4 triệu việc làm trên toàn thế giới, theo số liệu của Bộ Năng lượng. Nếu thêm cả thủy điện và nhiên liệu sinh học, con số đó sẽ tăng lên hơn 9 triệu việc làm.

Mặc dù các trang trại gió phải được xây dựng trên một khu vực địa hình từng trải qua nhiều năm nghiên cứu khí tượng, nhưng điều đó không có nghĩa là những trang trại này phải là nơi có gió mạnh nhất trên thế giới. Các tuabin của Great Western bắt đầu phát điện khi có gió thổi ở vận tốc khoảng 14,5 km/giờ – mức gió nhẹ – và đạt công suất phát điện tối đa khi gió thổi ở vận tốc khoảng 41,8 đến 46,6 km/giờ. Nếu vận độ gió trên 88,5 km/giờ – mức gió giật – tuabin sẽ tự động tắt. "Chúng tôi thích sự ổn định", Urein cho biết.

Ít nhất mỗi ngày một lần, Unrein nhảy lên chiếc Chevy Colorado LT 4x4, bật nhạc đồng quê trên đài, và lái đi khắp trang trại, trong đó có khoảng 80 km đường gom. Một phần công việc của anh là ghi lại tuabin nào đang hoạt động, và có bao nhiêu tuabin có thể cần bảo dưỡng hoặc sửa chữa. Sửa chữa hệ thống chỉnh hướng hoặc góc tấn không phải hoạt động dành cho người yếu tim: Các kỹ thuật viên phải leo tương đương khoảng 30 tầng bằng thang bên trong để lên đến nơi chứa máy phát điện, hộp số và hệ thống truyền động, một hành trình không khác nào trèo lên một thân cây gỗ đỏ khổng lồ. Unrein nói: "Chúng tôi có một bài kiểm tra leo thang khi tuyển nhân viên và rất nhiều người chỉ leo được một nửa rồi không thể chịu nổi nữa". Ban đầu, bản thân anh cũng phải mất khoảng 1 tuần để vượt qua nỗi sợ.

Hiện nay, anh hài lòng khi được làm việc ngoài trời, tránh xa giao thông, tội phạm, thi thoảng phát hiện thấy những con nai dưới cánh quạt gió cao chót vót, đôi khi là dơi, rắn chuông, hoặc cả những đàn chuồn chuồn trong những ngày hè như thế này.