Yapay zeka kullanarak Afrika'nın havasını temizlemeyi kendine görev edinen adamla tanışın
Küçük siyah bir kutuyu Uganda'nın hareketli başkenti Kampala'daki bir motosiklet taksinin arkasına tutturmaya çalışan Engineer Bainomugisha "Hava konusunda biraz takıntılıyım" diyor. Bilmeyenler için bu kutu sıradan bir kutu gibi görünebilir ama aygıt Kampala sokaklarındaki tehlikeli hava kirliliği seviyeleriyle mücadele etmek için kullanılıyor. Yapay Zeka ile beraber kullanıldığında Uganda'da yaşayan milyonlarca insanın hayatını ve hava kalitesini iyileştirme potansiyeline sahip.
Uganda'nın kırsal kesiminde büyüyen Engineer, bilgisayar bilimleri okumak için aile evinden 300 kilometre uzaktaki başkent Kampala'da bulunan Makerere Üniversitesi'ne gittiğinde şehrin karşı karşıya olduğu kirlilik sorunuyla ilk kez karşılaştı. Teknolojiye duyduğu tutkuyla sık sık sabahın erken saatlerinde kalkıp üniversitenin laboratuvarındaki az sayıda bilgisayardan birinde yazılım bilgisini geliştirmeye çalıştı. Öğrendikleri sayesinde Kampala ve başka yerlerde yaşayanların kendilerini hava kirliliğinden daha iyi korumasına yardım edebileceğini henüz bilmiyordu.
Artık Makerere Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Bölümü'nün başında olan Engineer, bir taraftan da insan yaratıcılığı ile hava izleme teknolojisine sahip kutular ve yapay zeka modellerini bir arada kullanarak Kampala'daki kirlilik örüntülerini tahmin eden bir girişim olan, alanında öncü AirQo projesini yönetiyor.
Tutku ve titizlikle çalışan bir öğrenci ekibiyle birlikte Engineer, binaların üstlerine ve şehrin en yaygın kullanılan ulaşım aracı olan boda boda denilen motosiklet taksilerin arkalarına hava sensörleri yerleştirerek şehrin dört bir köşesinden kirlilik verisi topluyor. Bulut tabanlı yapay zeka yazılımını kullanan ekip, havadaki parçacık verilerini gerçek zamanlı analiz ederek bölgesel kirlilik oranlarını tahmin ediyor. Kampala'da yaşayanlara hava kirliliğine maruz kalma riskini azaltma fırsatı veren bu tahminler, bölgenin hava kalitesini iyileştirmek için devlet kurumları tarafından da kullanılıyor.
Sivil toplum kuruluşları, startup'lar ile yapay zeka teknolojisinin gücünü sosyal ve çevresel sorunları çözmek için kullanan araştırmacılara destek olmayı hedefleyen Google.org girişimi Google Yapay Zeka Küresel Etki Yarışması'na başvuran 2.600'dan fazla aday arasından seçilen Engineer ve Makerere Üniversitesi'ndeki ekip, bağış almaya hak kazanan 20 kuruluştan biri. Makerere ekibi bu program sayesinde Google ve DeepMind Yapay Zeka uzmanlarından yapay zeka hızlandırıcısıyla çalıştıkları dokuz ay boyunca eğitim ve danışmanlık aldı.
Hava sensörleri, boda bodaların arkasında Kampala sokaklarını karış karış dolaşırken Engineer, bu kullandığı teknolojinin bir gün kıtanın tüm sokaklarındaki hava kirliliğini azaltacağını ve tüm nesillerin temiz hava solumanın ne demek olduğunu anlayacağını umuyor.
