Między światami
Próbując połączyć doświadczenia związane z dzieciństwem w rezerwacie i dorastaniem w Houston, Robin Máxkii odkryła świat aktywizmu, technologii i nauki.
Myślę, że technologia jest ważną częścią życia zaniedbanych społeczności w miastach i na wsi. Ich członkowie muszą wiedzieć, co robić, by rzeczy działały, a to podstawa hakowania.
Robin Máxkii
Główny oddział biblioteki publicznej w Houston okazał się niezwykle przydatny, ponieważ w holu łączącym stary, przypominający zamek budynek z centrum dziecięcym znajdował się rząd komputerów. Robin Máxkii przeprowadziła się do Houston w wieku 11 lat z rezerwatu Stockbridge-Munsee w stanie Wisconsin. Była zachwycona, że może korzystać z internetu w bibliotece. Jednak każdy z komputerów był objęty 30-minutowym limitem na przeglądanie stron – nawet gdy w centrum prawie nie było odwiedzających.
„Postanowiłam, że będę klikać wszędzie, by ominąć ograniczenia, ponieważ potrzebowałam dostępu do komputrera” - opowiada. „Było to uciążliwe, ale musiał być jakiś sposób”. W końcu otworzyła ustawienia systemowe i po prostu wyłączyła ograniczenie czasowe, co pozwoliło jej wyszukiwać dowolne informacje.
To nie było hakowanie rozumiane jako łamanie zabezpieczeń, ale zdałam sobie sprawę, że mogę sprawić, by komputer zrobił to, co zechcę. Jest wiele przeszkód, ale gdy wiesz już, co i jak, możliwości są nieograniczone.
Robin Máxkii
We wczesnej młodości zaczęła pracę na stanowisku asystenta produkcji filmowej, którą kontynuowała przez kilka lat. Pewnego dnia Máxkii uświadomiła sobie, że mieszka w hostelu w Albuquerque, a w pokoju ma siedmiu współlokatorów. Spała z plecakiem, w którym mieścił się cały jej majątek. Jednocześnie obserwowała, jak studenci Uniwersytetu Nowego Meksyku rozpoczynają nowy rok akademicki.
Na swoim blogu Native Notes poświęconym sprawom rdzennych mieszkańców, który prowadziła z zaangażowaniem przez wiele lat, Máxkii przeczytała anonimowy komentarz. Autor pisał, że aby zmienić los społeczności, którą się zajmuje, powinna pójść na studia. „Ziarno padło na podatną glebę” – opowiada Máxkii. „To był impuls. Przez ten czas użalałam się i skarżyłam, a rozwiązanie było na wyciągnięcie ręki".
Pamiętam, jak szukałam w Google podstawowych informacji” – mówi. Mimo nieznajomości terminologii dowiedziała się, jak wypełnić FAFSA (wniosek o federalne stypendium dla studentów) i jak napisać życiorys oraz list motywacyjny.
Robin Máxkii
Dzięki rodzinie i sąsiadom Máxkii dowiedziała się o uczelniach zarządzanych i prowadzonych przez plemiona Indian amerykańskich. Spośród 35 takich placówek w Stanach Zjednoczonych Máxkii wybrała Diné College w miejscowości Tsaile w stanie Arizona. Uczelnię prowadzi plemię Navajo. Założona w 1968 roku placówka była pierwszą tego rodzaju i od początku aktywnie zajmowała się sprawami rdzennych mieszkańców. Robin wybrała tę szkołę, ponieważ według niej „to społeczność nas uczy i to ona wyznacza miarę sukcesu”.
Już podczas pierwszego spotkania z Robin dostrzegłam potencjał, jaki tkwi w jej intelekcie. Moją rolą było delikatne motywowanie jej do działania, a teraz ona w podobny sposób wspiera innych.
Dr Miranda Haskie
Miranda Haskie wykłada socjologię w Diné College i była pierwszą przedstawicielką rdzennych mieszkańców USA z doktoratem, którą poznała Máxkii. Pamięta Máxkii, gdy w pierwszym dniu zajęć siedziała w pierwszym rzędzie, a potem obserwowała jej rosnącą aktywność na kampusie. Studentka uczyła innych, jak naprawić komputer, organizowała wydarzenia poświęcone technologii, a nawet podjęła próbę ustanowienia rekordu Guinnessa za największy kawałek smażonego placka chlebowego.
Studenci wiedzą, że dzięki Máxkii wykorzystają swój potencjał. Sama stanowi przykład tego, co można osiągnąć, wykorzystując możliwości. Dzięki temu widzą, kim mogą się stać.
Dr. Miranda Haskie
Realizując projekt podczas letnich praktyk w organizacji QEM (Quality Education for Minorities Network) niedaleko Dupont Circle w Waszyngtonie, Máxkii potrzebowała zebrać dane ze stron internetowych uczelni, na których studiują rdzenni mieszkańcy USA. Zamiast ręcznie przeglądać wszystkie strony, napisała kod automatycznie zbierający informacje. Zwróciło to uwagę dr Shirley McBay, prezeski QEM.
Ci wszyscy ważni ludzie pracują w Waszyngtonie. Dlaczego nie miałabym odbyć tam stażu?
Robin Máxkii
„Wydawało mi się, że zawaliłam sprawę” – mówi Máxkii. „Byłam przekonana, że mam kłopoty i zaraz mnie zwolnią”. Jednak dr McBay zwróciła na nią uwagę z innych powodów.
„Zapytała mnie, dlaczego nie zajmuję się nowymi technologiami. Wtedy zrozumiałam, że nieczęsto spotyka się stażystów używających Ruby lub Pythona” – mówi Robin, odnosząc się do popularnych języków programowania. Dr McBay zachęciła Máxkii do dalszego zajmowania się informatyką. „Gdy myślę o programistach, nie przychodzą mi do głowy ludzie tacy jak ja. Na tym jednak polega problem” – twierdzi Máxkii. „Trzeba dostrzec własne szanse i możliwości”.
Brak widoczności i uznania skłonił Máxkii do kontynuowania stażu w Waszyngtonie i dalszego wspierania edukacji w zakresie nauk ścisłych. Podeszła do tych kwestii w taki sam sposób, jak w przypadku dostępu do komputera w Houston.
Po wystąpieniu podczas dyskusji panelowej w NASA Máxkii zauważyła dyrektor generalną Stowarzyszenia Indian Amerykańskich na rzecz Nauki i Inżynierii (AISES – American Indian Science and Engineering Society) i bardzo się ucieszyła. „Dla mnie to prawdziwa sława, więc oczywiście do niej podeszłam”.
Była to szansa, by wcielić w życie jeden z ważnych pomysłów Máxkii – hackathon dla indiańskich studentów zainteresowanych naukami ścisłymi. „Przedstawiałam moją koncepcję różnym organizacjom, które przeważnie uznawały, że nasza społeczność nie będzie tym zainteresowana” – mówi.
Máxkii bez obaw przedstawiła swój pomysł i nawet odtworzyła na telefonie klip wideo z wywiadami, jakie przeprowadziła dla telewizji PBS z liderami firm technologicznymi. „Przez dwa lata wszyscy mi odmawiali. W końcu drzwi lekko się uchyliły i postanowiłam to wykorzystać”. Máxkii dostała zgodę na zorganizowanie hackathonu podczas Krajowej Konferencji AISES.
Przez dwa lata wszyscy mi odmawiali. W końcu drzwi lekko się uchyliły i postanowiłam to wykorzystać.
Robin Máxkii
Máxkii nareszcie dostała zgodę na zorganizowanie hackathonu podczas Krajowej Konferencji AISES.
Nadzorowane przez Máxkii wydarzenie hackAISES odbyło się w 2016 roku i było pierwszym studenckim hackathonem dla amerykańskich Indian. Wzięli w nim udział zarówno uczniowie szkół średnich, jak i informatycy z doktoratem. Wydarzenie okazało się tak dużym sukcesem, że nabrało cyklicznego charakteru. W programie tegorocznej konferencji AISES w Oklahoma City zaplanowano trzeci cykliczny hackathon, który odbędzie się 3 października.
Mamy swoje cele. Mamy marzenia. Nie pozwolimy, by ktoś nam je odebrał.
Keenan Lee Barlow
Keenan Lee Barlow i Máxkii poznali się na studiach. Szybko połączyła ich przyjaźń, ponieważ Keenan – tak samo jak Máxkii, która w dzieciństwie często się przeprowadzała – przed przeniesieniem się do rezerwatu mieszkał w Salt Lake City. „Mam wrażenie, że znam ją od zawsze” – mówi Keenan. „To jedna z tych znajomości, które łączą ludzi na dobre i na złe. Czuję się, jakbym odnalazł siostrę”.
Máxkii oprowadziła go po kampusie i pomogła znaleźć zajęcia, ale przede wszystkim pokazała, jak złożyć wniosek o stypendium m.in. do Funduszu Uniwersyteckiego Indian Amerykańskich i władz plemienia Navajo. Takie dzielenie się wiedzą stało się ważnym elementem życia Máxkii.
Máxkii zainteresowała się zgłoszeniami na studia magisterskie i doktoranckie, ale nadal bardzo dba o wspieranie społeczności w miejscach, w których działa. „Głos rdzennych mieszkańców jest nieobecny w środowisku naukowym” – twierdzi.
Chce zajmować się zaniedbanymi społecznościami, oferować im nowe możliwości i obudzić w nich świadomość, że „są częścią większego świata”. Zamierza promować integrację i przekonywać ludzi, że „nie tylko są inteligentni, ale także mogą wnieść wkład w rozwój nauki”.
Jako rdzenna Amerykanka czułam, że stąpam po kruchym lodzie. Chodzi jednak o wiarę w siebie i zdanie sobie sprawy, że możesz zrobić obydwie rzeczy – zostać badaczem lub programistą komputerowym i zachować swoje dziedzictwo kulturowe.
Robin Máxkii
Więcej informacji o Stowarzyszeniu Indian Amerykańskich na rzecz Nauki i Inżynierii (AISES – American Indian Science and Engineering Society) znajdziesz tutaj. Aby dowiedzieć się więcej o uczelni Diné College, przejdź tutaj. Natomiast informacje o Funduszu Uniwersyteckim Indian Amerykańskich (American Indian College Fund) znajdziesz tutaj.
